


โคมไฟไทใหญ่ตั้งโต๊ะ คือผลงานหัตถศิลป์ที่สะท้อนอัตลักษณ์ของชาวไทใหญ่ หนึ่งในกลุ่มชาติพันธุ์ดั้งเดิมของจังหวัดแม่ฮ่องสอน ที่ยังคงรักษารากเหง้าและภูมิปัญญาท้องถิ่นไว้อย่างแนบแน่น การสร้างสรรค์โคมไฟชนิดนี้เป็นการต่อยอดมาจาก “โคมห้าเหลี่ยมไทใหญ่” ซึ่งถือเป็นโคมประเพณีที่มีบทบาทสำคัญในวัฒนธรรมไทใหญ่ โดยใช้ในพิธีกรรมและเทศกาลทางศาสนา เช่น เทศกาลออกพรรษา เทศกาลลอยกระทง และงานบุญประจำปีของชุมชน การแปลงโฉมจากโคมแขวนในงานบุญสู่ โคมไฟตั้งโต๊ะ เป็นการออกแบบที่ยังคงเอกลักษณ์ดั้งเดิมไว้อย่างประณีต แต่เพิ่มเติมด้วยแนวคิดร่วมสมัยที่สามารถประยุกต์ใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะใช้เป็นของตกแต่งบ้าน รีสอร์ต คาเฟ่ ร้านอาหาร หรือพื้นที่พักผ่อนอื่น ๆ โคมไฟนี้ไม่ได้เป็นเพียงของใช้ที่ให้แสงสว่างเท่านั้น แต่ยังเป็นงานศิลปะที่มีชีวิต มีความหมาย และสื่อสารคุณค่าทางวัฒนธรรมอย่างลึกซึ้ง แสงจากโคมในความเชื่อของชาวไทใหญ่ เปรียบเสมือน “แสงธรรม” ที่ช่วยนำทางดวงวิญญาณไปสู่หนทางแห่งปัญญา ความสงบ และความรุ่งเรือง จึงไม่น่าแปลกใจที่โคมไฟไทใหญ่ตั้งโต๊ะจะถูกออกแบบมาเพื่อถ่ายทอดพลังบวก ความอบอุ่น และความเป็นสิริมงคลให้กับผู้ใช้งาน โคมแต่ละชิ้นจึงกลายเป็นมากกว่างานฝีมือ แต่เป็นสัญลักษณ์ของความเชื่อ ความงาม และจิตวิญญาณที่ถักทอเข้าด้วยกันอย่างกลมกลืน
โคมไฟไทใหญ่ตั้งโต๊ะเริ่มต้นจากการคัดเลือกไม้ไผ่ที่แข็งแรงและมีความยืดหยุ่น เหมาะสำหรับนำมาผ่าเป็นเส้นบาง ๆ เพื่อนำไปขึ้นรูปเป็นโครงห้าเหลี่ยม ซึ่งเป็นทรงเรขาคณิตที่มีความหมายในวัฒนธรรมไทใหญ่ ขั้นตอนการขึ้นโครงต้องอาศัยทักษะของช่างฝีมือในการตัดไม้ให้ได้ขนาดเท่ากัน แล้วจึงใช้เชือกปอหรือเชือกฝ้ายมัดให้แน่นตามจุดมุมของห้าเหลี่ยม ทั้งส่วนบนและล่าง จากนั้นใช้เส้นไม้ไผ่แนวตั้งเชื่อมระหว่างฐานทั้งสอง เพื่อสร้างกรอบโครงสร้างที่แข็งแรงและมีน้ำหนักเบาเหมาะสำหรับใช้งานบนโต๊ะ เมื่อได้โครงไม้ไผ่ครบถ้วนแล้ว จึงเริ่มขั้นตอนการหุ้มโครงด้วยกระดาษสาหรือผ้าบางที่เตรียมไว้ โดยตัดให้พอดีกับแต่ละด้านของโครง แล้วใช้กาวลาเท็กซ์หรือกาวแป้งเปียกในการติดกระดาษหรือผ้าให้แนบกับไม้ไผ่อย่างเรียบร้อย ผิวสัมผัสของวัสดุที่เลือกใช้จะช่วยให้แสงไฟที่ส่องออกมามีความนุ่มนวล สร้างบรรยากาศที่อบอุ่นและอ่อนโยนภายในห้อง สีของกระดาษหรือผ้าที่นำมาหุ้มโคมจะได้รับการเลือกอย่างตั้งใจ โดยอิงตามความเชื่อของชาวไทใหญ่ เช่น สีเหลืองแทนปัญญาและแสงแห่งธรรม สีแดงสื่อถึงความรุ่งเรืองและพลังชีวิต สีเขียวให้ความรู้สึกสดชื่น และสีน้ำเงินแสดงถึงความสงบมั่นคง แต่ละสีไม่เพียงแค่สร้างความสวยงามทางสายตา แต่ยังสื่อความหมายในเชิงจิตวิญญาณอีกด้วย เมื่อหุ้มโครงครบทุกด้านแล้ว ก็เข้าสู่ขั้นตอนของการตกแต่งลวดลาย โดยใช้กระดาษตัดเป็นรูปดอกไม้ ใบไม้ หรือลวดลายเรขาคณิตแบบไทใหญ่ ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจจากธรรมชาติและศิลปะดั้งเดิมในท้องถิ่น ลวดลายเหล่านี้จะถูกติดลงบนกระดาษหรือผ้าด้านนอกของโคม เพื่อเสริมความมีชีวิตชีวาและความเป็นเอกลักษณ์ให้กับชิ้นงาน ในขั้นตอนสุดท้ายคือการติดตั้งระบบไฟ โดยจะใช้หลอด LED ขนาดเล็กที่ปลอดภัย ไม่สร้างความร้อนจนเป็นอันตรายต่อโคมที่ทำจากวัสดุธรรมชาติ หลอดไฟจะถูกยึดไว้กับฐานไม้หรือโครงรองรับอย่างมั่นคง และทำสายไฟให้เรียบร้อยเพื่อให้ใช้งานได้สะดวก เมื่อติดตั้งเสร็จ โคมไฟจะถูกวางลงบนฐานไม้ที่เตรียมไว้ กลายเป็นของตกแต่งที่พร้อมใช้งาน
โคมไฟไทใหญ่ตั้งโต๊ะจึงเป็นผลงานที่เกิดจากกระบวนการประณีตทุกขั้นตอน ตั้งแต่การคัดเลือกวัสดุ การขึ้นโครงด้วยมือ การตกแต่งอย่างมีความหมาย ไปจนถึงการติดตั้งแสงไฟให้ใช้งานได้จริง เป็นการผสมผสานระหว่างความรู้พื้นบ้านกับการออกแบบร่วมสมัยที่สามารถตอบโจทย์ทั้งด้านการใช้งานและความงามได้อย่างลงตัว แม้จะมีรากฐานมาจากศิลปะพื้นบ้าน แต่โคมไฟไทใหญ่ตั้งโต๊ะได้รับการออกแบบให้สามารถตอบโจทย์ผู้ใช้งานยุคใหม่ ด้วยดีไซน์ที่เรียบง่ายแต่มีเอกลักษณ์ ใช้งานได้กับหลายสไตล์ของการตกแต่ง ไม่ว่าจะเป็นแนวมินิมอล โมเดิร์น หรือโบฮีเมียน สามารถวางตกแต่งในห้องนอน ห้องนั่งเล่น มุมอ่านหนังสือ หรือแม้แต่บนโต๊ะทำงานเพื่อเพิ่มความอบอุ่นและแรงบันดาลใจ การเลือกใช้โคมไฟไทใหญ่ตั้งโต๊ะ ไม่เพียงเป็นการเลือกสินค้าท้องถิ่นที่มีคุณภาพ แต่ยังเป็นการร่วมสนับสนุนและส่งเสริมวิถีชีวิตของชุมชนผู้ผลิตอย่างยั่งยืน ช่างฝีมือในกลุ่มเสน่ห์โคมไตต่างมีความภูมิใจในงานของตน เพราะนอกจากจะสร้างรายได้แล้ว ยังได้สืบสานภูมิปัญญาที่ได้รับการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นอีกด้วย
ผลิตโดย: กลุ่มเสน่ห์โคมไต
ชุมชนปางล้อ ตำบลจองคำ อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน
โทรศัพท์: 095-936-9568, 085-618-0789
Facebook: กลุ่มเสน่ห์โคมไต