โคมสามเหลี่ยมไทใหญ่ -Tai Yai triangular lantern

“โคมสามเหลี่ยมไทใหญ่” คือผลงานหัตถศิลป์พื้นบ้านที่สะท้อนถึงภูมิปัญญาและรากเหง้าทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทใหญ่ ซึ่งมีถิ่นฐานอยู่ในพื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทย โดยเฉพาะในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ที่ซึ่งศิลปะ ประเพณี และความเชื่อ ยังคงดำรงอยู่อย่างงดงามและกลมกลืนกับวิถีชีวิตของผู้คนในชุมชนโคมไทใหญ่ไม่ใช่เพียงเครื่องประดับหรืออุปกรณ์ให้แสงสว่าง แต่คือ “แสงแห่งจิตวิญญาณ” ที่บอกเล่าเรื่องราวความเชื่อ ความหวัง และคุณค่าทางศาสนาและวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน ภายใต้รูปทรงเรขาคณิตอันเป็นเอกลักษณ์ โคมสามเหลี่ยมนี้สะท้อนความสมดุลของธรรมชาติและจิตใจ สื่อถึงความกลมกลืนของความเชื่อและศิลปะที่หลอมรวมกันอย่างวิจิตรงดงาม โคมสามเหลี่ยมไทใหญ่มีบทบาทสำคัญในหลากหลายพิธีกรรมและเทศกาลของชาวไทใหญ่ ไม่ว่าจะเป็น เทศกาลปีใหม่ไทใหญ่ (ประมาณเดือนเมษายน), เทศกาลลอยกระทง, งานบุญประจำปี หรือกิจกรรมทางศาสนาอื่น ๆ โคมจะถูกจุดไฟในยามค่ำคืน เพื่อเป็น “แสงนำทางแห่งความสุขและความเป็นสิริมงคล” แสงจากโคมถือเป็นการปลดปล่อยความทุกข์ และต้อนรับสิ่งดีงามในชีวิตใหม่ ด้วยจิตใจที่บริสุทธิ์ นอกจากนี้ สีและลวดลายของโคมแต่ละชิ้นยังแฝงด้วยความหมายลึกซึ้ง สีแดงแทนพลังชีวิตและความกล้าหาญ สีเหลืองแทนปัญญาและความเจริญ สีเขียวแทนความอุดมสมบูรณ์ สีม่วงแทนความศรัทธาและจิตวิญญาณ ส่วนลวดลายยอดนิยม เช่น ดอกบัว พญานาค ลายเรขาคณิต ดวงอาทิตย์ และลายดอกไม้ท้องถิ่น ล้วนเชื่อมโยงกับความเชื่อด้านศาสนา ธรรมชาติ และสัญลักษณ์แห่งมงคล

ในปัจจุบัน โคมสามเหลี่ยมไทใหญ่ได้รับการปรับรูปแบบให้เหมาะสมกับบริบทของการใช้งานในยุคใหม่ โดยยังคงรักษาอัตลักษณ์ดั้งเดิมไว้ ไม่ว่าจะเป็น โคมสำหรับประดับภายในบ้าน ร้านอาหาร โรงแรม หรือสถานที่จัดงานต่าง ๆ เพื่อสร้างบรรยากาศอบอุ่น นุ่มนวล และเต็มไปด้วยเสน่ห์วัฒนธรรม โคมยังสามารถดัดแปลงให้เป็นโคมไฟแบบติดไฟฟ้า เพิ่มฟังก์ชันการใช้งานในเชิงตกแต่งที่ตอบโจทย์วิถีชีวิตร่วมสมัย เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการของตกแต่งบ้านที่มีทั้งความสวยงาม ความหมาย และเรื่องราว นอกจากนี้ โคมไทใหญ่ยังได้รับความนิยมในฐานะ ของขวัญ ของฝาก และของที่ระลึกในโอกาสพิเศษต่าง ๆ โดยเฉพาะในช่วงเทศกาล หรือในโครงการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม และกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ท้องถิ่น สะท้อนถึงความนิยมที่เพิ่มขึ้นในหมู่ผู้บริโภคที่มองหาผลิตภัณฑ์ที่มีความยั่งยืนและมีรากเหง้าทางวัฒนธรรม

โคมสามเหลี่ยมไทใหญ่ทุกชิ้นผลิตขึ้นด้วยความตั้งใจและความประณีตของช่างฝีมือท้องถิ่น ซึ่งได้รับการถ่ายทอดองค์ความรู้จากบรรพบุรุษ กระบวนการผลิตเริ่มต้นจากการเลือก ไม้ไผ่คุณภาพสูง ซึ่งต้องมีอายุเหมาะสมเพื่อให้มีความยืดหยุ่นและทนทาน จากนั้นจะนำมาเหลาและขึ้นโครงโคมอย่างประณีตให้ได้รูปทรงสามเหลี่ยมที่สมมาตร เมื่อโครงโคมเสร็จสมบูรณ์ จะทำการหุ้มด้วย กระดาษสาหรือผ้าโทเรเนื้อเนียน ที่คัดสรรเป็นพิเศษเพื่อให้สามารถฉลุลวดลายได้อย่างละเอียด บางลวดลายจะใช้เทคนิคการตัดฉลุด้วยมือ บางลวดลายใช้การวาดหรือการติดกระดาษสีซ้อนกันเพื่อเพิ่มมิติและความสวยงาม หลังจากนั้นจะนำไปประดับด้วย “หางโคม” ที่ตัดเย็บจากผ้าหรือกระดาษสีสดใส ซึ่งพลิ้วไหวตามสายลม เพิ่มความอ่อนช้อยและมิติชีวิตให้กับตัวโคม ทุกขั้นตอนในการผลิตล้วนใช้ ฝีมือแรงงานคนแทบทั้งสิ้น จึงทำให้โคมแต่ละชิ้นมีความประณีตและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เปรียบเสมือนผลงานศิลปะที่ไม่มีชิ้นใดเหมือนกัน การเลือกซื้อโคมสามเหลี่ยมไทใหญ่ ไม่เพียงแต่ช่วยส่งเสริมศิลปะหัตถกรรมพื้นบ้านให้ยังคงอยู่ แต่ยังเป็นการสนับสนุน เศรษฐกิจฐานรากของชุมชนในแม่ฮ่องสอน ช่วยให้ช่างฝีมือและครอบครัวมีรายได้และมีกำลังใจในการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นสืบต่อไปกลุ่มผู้ผลิตที่มีชื่อเสียง ได้แก่ “กลุ่มเสน่ห์โคมไต” จากชุมชนปางล้อ ตำบลจองคำ อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน กลุ่มนี้ไม่เพียงผลิตโคมไฟที่สวยงามเท่านั้น แต่ยังมุ่งมั่นพัฒนาสินค้าให้ทันสมัยและมีความหลากหลายยิ่งขึ้น เพื่อตอบสนองต่อความต้องการของตลาดในยุคปัจจุบัน โดยยังยึดถือรากเหง้าทางวัฒนธรรมไว้เป็นหัวใจหลัก

ผลิตโดย: กลุ่มเสน่ห์โคมไต

ชุมชนปางล้อ ตำบลจองคำ อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน

โทรศัพท์: 095-936-9568, 085-618-0789

Facebook: กลุ่มเสน่ห์โคมไต